NOT ETTİKLERİM

SAĞLIĞIN KORUNMASI ÜSTÜNE

• Yılların geçmekte olduğunu unutma. Gençliğin aşırılıkları içinde yaşayıp gideceğini sanma. Yaşlanmak, kaçınılmaz bir şeydir.

• Yaşayışının, önemli bir yönünde apansız bir değişiklik yapmaktan sakın. Böyle bir değişiklik zorunu ise, yaşayışının geri kalan yönlerini de ona uydur.

• Beslenme, uyku, beden eğitimi, giyim gibi alışkanlıklarını gözden geçir. Sana zararlı olduğunu düşündüğün şeylerden yavaş yavaş vazgeçmeye çalış.

• Yemek, uyku, iş zamanlarında her tasadan uzak, neşeli olabilmek, uzun yaşamanın en etkili yollarından biridir.

• Tutkularına, ruhsal etkinliklere gelince, çekememezlikten, kuşkulu korkulardan, için için kemiren öfkeden, ince eleyip, sık dokumaktan kaçın. Aşırı sevinçten çok neşeye yakın ol.

• Her türlü kıvancı tatmaya bak, ama hiçbirinde işi taşkınlığa vardırma.

• Yenilikler karşısında hayranlık ve şaşkınlık duy.

• Kafayı, göz kamaştırıcı zenginlikte örneklerle besleyecek, tarih, masal, doğa gözlemleri gibi şeyleri oku. Beslenmeni mevsimine göre düzenle. Bu düzenleme, vücutta daha büyük değişiklik sağlayabilir.
  

• Sağlığında başgösteren yeni aksaklıkları önemsememezlik etme. Hemen hekime danış.

• Hastalıkta sağlığına, sağlığında da bedenini işletmeye gereken önemi ver.

• Sağlığında bedenini güçlüklere alıştırmış kimse, ağır olmayan hastalıkların çoğunu yalnız perhiz ve iyi bir bakımla atlatır.

• Celsus aynı zamanda bir bilge kişi olmasaydı, hekim olarak, hem sağlığın hem de uzun yaşamanın en önemli koşullarından biri diye, karşıt şeyleri birbirleriyle sürekli değiştirmeyi, ama bunu yaparken daha kolay olan, aşırı uçlara yönelmeyi öğütlemezdi. Başka bir deyimle:

- Hem aç kal, hem de doyuncaya dek ye ama doymayı yeğ tut.
- Hem uyanık kal, hem uyu ama uyumayı yeğ tut.
- Hem otur, hem kımılda ama kımıldamayı yeğ tut.

Böylece insan bedeni hem bakım görür, hem de kendini dizginlemeyi öğrenir.

• Kimi hekimler hastanın gönlünü hoş etmeye, onun suyuna göre gitmeye düşkün olur. Hastalığı gerçekten iyileştirebilecek yolu unuturlar.

• Kimi hekimler de, hastalığın gerektirdiği iyileştirme yolunu, titiz kurallara bağlamaya öyle önem verirler ki, hastanın psikolojik durumuyla yeterince ilgilenmeyi düşünmezler.

• Kendine ikisinin arası bir hekim seç. Böylesini bulamazsan ikisine de görün. Hekiminin hem seni yakından tanıyan, hem de alanında büyük ün kazanmış biri olmasını da unutma.
  

FRANÇİS BACON

Denemeler


Not: Aulus Cornelius Celsus, Birinci yüzyılda yaşamış, ünlü bir Romalı hekim ve flozoftur. Hekimlik üstüne De Medicina adlı 8 ciltlik yapıtı önemlidir.